Vorige week dinsdag las ik op nos.nl in een artikel over het dalende aantal vacatures de volgende zin: “Ondanks de daling is er nog altijd krapte op de arbeidsmarkt, dat betekent dat er meer vacatures zijn dan werklozen.” Zie je iets geks aan deze zin? Zo nee, kijk dan eens bij regel 81 en 92 in mijn boek Als je BGRPT wat ik BDL. Dan weet je wat ik bedoel. Maar je kunt natuurlijk ook gewoon de rest van deze blog lezen.
Regel 81
Regel 81 (hoofdstuk Leestekens) in Als je BGRPT wat ik BDL is: ‘Zet op tijd een punt’. Waarom verwijs ik hiernaar? Omdat in de zin op nos.nl een komma staat waar een punt beter op zijn plaats is: “Ondanks de daling is er nog altijd krapte op de arbeidsmarkt. Dat betekent dat er meer vacatures zijn dan werklozen.” Het gaat om twee volledige zinnen en die scheid je met een punt of een puntkomma. Het bewijs dat het hier om twee zinnen gaat, zie je in het volgende alternatief: “Ondanks de daling is er nog altijd krapte op de arbeidsmarkt en dat betekent dat er meer vacatures zijn dan werklozen.” Het nevenschikkende voegwoord en verbindt zinnen (en woordgroepen) van gelijke ‘waarde’. Het gaat hier dus in feite om twee hoofdzinnen.
Regel 92
Regel 92 staat in het hoofdstuk Valkuilen. De regel is: “Houd dat en wat uit elkaar”. Veel Nederlanders worstelen met het gebruik van dat en wat. Ik schreef er eind vorig jaar al eens een blog over met de titel “Wat-angst”. Ik citeer mezelf: “doordat taalgebruikers ooit iets hebben geleerd over de verwarring tussen dat en wat zijn ze misschien onzeker geworden over het gebruik van wat.” Die wat-angst vind je terug in de zin op nos.nl. In plaats van dat zou er wat moeten staan. De schrijver verwijst hier namelijk “terug naar een stuk zin en dus niet naar één woord.” Dit is vuistregel 4 bij regel 92. Goed zou dus zijn: “Ondanks de daling is er nog altijd krapte op de arbeidsmarkt, wat betekent dat er meer vacatures zijn dan werklozen.” Als je wat gebruikt, kan – of liever: moet – die komma ook gewoon blijven staan en is iedereen gelukkig. Als je begrijpt wat ik bedoel.
Nos,nl? (….in de zin op nos.nl een komma staat…). 😉
Of je kunt natuurlijk de taktiek van weerman Gerrit Hiemstra omarmen: in alle gevallen gewoon het woord ‘wat’ gebruiken. Bijvoorbeeld ‘het gebied wat…’. Ik vermoed overigens dat hij hierin niet de enige is, maar hij is hierin in ieder geval treurig consequent.