Impressionistisch varken

Niks persoonlijks, hoor! Ik zou niet durven. Nee, het gaat over Pigcasso. Pigcasso is een varken. Of liever: was een varken, want Pigcasso is dood en dat was voor de Volkskrant vorige week donderdag een reden om op pagina 2 een artikel aan het dier te wijden. De kop van het stuk: “De jonggestorven Pigcasso (8) schilderde een fortuin bij elkaar voor het asiel van haar baasje”.

Impressionistisch werk
Prima kop natuurlijk. Ik werd in ieder geval verleid om het hele artikel te lezen. En tijdens het lezen viel mijn oog op deze zin: “Pigcasso werd in 2018 een fenomeen toen een galerie in Kaapstad impressionistische werken van de zeug aan de muur hing.” Een varken dat ‘impressionistisch’ schildert? Kom op, mensen. Wat een lariekoek. Misschien vond Pigcasso verf op een door een uitgekookte eigenaar klaargezet doek kliederen weer eens wat anders dan in de modder rollen, maar dat maakt het kliederwerk nog geen kunst. Het resultaat een impressionistisch werk noemen is een belediging voor alle impressionistische schilders.

Misleidende naam
Er is nog iets anders. De eigenaar heeft voor de naam van het “fenomeen” heel speels en heel slim met het Engelse woord voor ‘varken’ (pig) en de naam Picasso geknutseld. Dat verkoopt weliswaar goed, maar het resultaat is misleidend. Waarom? Ten eerste, omdat Pigcasso een zeug was en dat is gek als je bedenkt dat Picasso een man was. En ten tweede, omdat Picasso niet tot het impressionisme wordt gerekend. Hij kende diverse perioden in zijn kunstenaarsleven – een roze, een kubistische, een klassieke, een surrealistische en een abstracte periode – maar een impressionist was hij nooit.

Goed doel
Of oordeel ik te hard? Joanne Lefson, de eigenaar van Pigcasso, redde het varken in 2016 van het slachthuis, ontdekte toevallig het ‘schildertalent’ van het dier en verkocht de doeken niet om er zelf rijk van te worden, maar om er iets goeds mee te doen: “In acht jaar tijd schilderde Pigcasso een fortuin bij elkaar van ruim een miljoen euro, dat ten goede kwam aan Lefsons dierenasiel.” Oké. Goed bezig, Joanne Lefson.

Humaniserende taal
Toch zit de taal in het Volkskrantartikel me enigszins dwars. Auteur Peter van Ammelrooy maakt voor mijn gevoel wel heel gemakkelijk gebruik van een begrip als impressionistisch en van woorden als kunstwerk en schilderen. Het zijn woorden die bij mensen en bewuste menselijke activiteiten passen. Pigcasso kliederde er maar wat op los, ook al deed ze dat niet geheel belangeloos: “Pigcasso bleek er schik in te hebben om wilde vegen met verf over het doek te halen, overigens vooral als daar een beloning in de vorm van wat lekkers tegenover stond.”

Waar ik mee zit, is de vraag of de humaniseerde taal in het krantenartikel voor verwijzing naar de activiteiten van het varken terecht is. Is de verkoop van ‘schilderijen’ van Pigcasso niet simpelweg een slimme marketingtruc? Kan een journalist daarin meegaan? Kan hij zelf in zijn artikel woorden als impressionistisch en kunstwerk gebruiken? Of is het gewoon een mooie grap?

Ik leg deze vragen graag aan jou voor, beste Taalpraatlezer!