Houdini-act

Volkskrantcolumnist Bert Wagendorp liet vorige week maandag zijn licht schijnen over de onderhandelingen in de EU over de meerjarenbegroting en het Europees Herstelfonds. Bert houdt van beeldspraak: “Het zijn Houdini’s in Brussel: ze hebben de ketenen altijd nét op tijd verbroken, dus dat gaat nu wel weer lukken.” En gelijk heeft hij gekregen.

Beeldspraak
Hoofdstuk 8 van mijn boek Als je BGRPT wat ik BDL gaat over beeldspraak. Een van de regels die ik geef, is: “Gebruik beeldspraak die mensen begrijpen”. In het voorbeeld van Bert is dat deels wel en deels niet het geval. In het stuk na de dubbele punt legt hij keurig uit wat hij bedoelt met “Het zijn Houdini’s in Brussel”, maar als je niet weet wie Houdini was, kan de verwijzing naar “ketenen” vragen oproepen. Dat bleek zondagavond ook tijdens een uitzending van Studio Sport. In een gesprek met een speelster van het Nederlands handbalteam vergeleek de interviewer de kansen van het team met een “Houdini-act”. De speelster had geen idee waar hij het over had.

Punchdrunk
In dezelfde column van Bert Wagendorp staat dit: “Als twee punchdrunk boksers wankelen de hoofdonderhandelaars naar de katheders van de persconferentie, grijpen zich eraan vast en verklaren dat ze eruit zijn. Waarom dat niet gewoon binnen de normale werktijden en ruim op tijd had kunnen gebeuren weet niemand. Het moet met de Brusselse mores te maken hebben, met de overtuiging dat een onderhandelingsresultaat dat niet vlak voor het vallen van de bijl voor de poorten van de hel is weggesleept erop wijst dat een van de partijen in het pak is genaaid.”

Te veel?
Hiermee zijn we meteen bij regel 72 in mijn boek: “Gebruik niet te veel beeldspraak”. Bij de “punchdrunk boksers” kan ik me meteen iets voorstellen. Dat is beeldend en past perfect bij de rest van de zin. Maar in de laatste zin drijft Bert wat mij betreft de kleurrijke taal iets te ver door: er valt een bijl bij de hellepoort waar iemand in een pak wordt genaaid. Probeer je daar nog maar eens iets bij voor te stellen. Kortom: beeldspraak is mooi, maar overdrijf het niet.