Haakjes. Ik kan er geen genoeg van krijgen. Een vervolg op de bijdrage van vorige week.
Staycation
In de Volkskrant van 26 augustus stond het volgende:
“Spanje, Frankrijk en Griekenland. In die volgorde, daar vieren de Britten het liefst vakantie, gevolgd door de VS, het eigen land (‘staycation’) en Italië.”
De leestekens – niet alleen de haakjes maar ook de aanhalingstekens – vertellen een heel verhaal. In feite zegt de schrijver met de informatie tussen haakjes: ‘vakantie vieren in eigen land heet staycation‘. Het is aan de lezer om zelf die conclusie te trekken en vermoedelijk doet elke lezer dat ook probleemloos. Lekker compact geformuleerd dus, ook al kun je je afvragen wat het noemen van de term toevoegt aan de uitleg dat een grote groep Britten hun vakantie het liefst in eigen land viert. Maar goed, daarom staat het waarschijnlijk ook tussen haakjes.
Terras!
Een tweede voorbeeld van boeiende haakjes, ook uit de Volkskrant (15 augustus):
“Zulke stoffen blijven bovendien maandenlang in de grond zitten, in water nog veel langer. Daarom is het voor particulieren wettelijk verboden dergelijke bestrijdingsmiddelen op bestrating (terras!) te gebruiken.”
Achter deze haakjes zit een schijnbaar nog langer verhaal dan in het eerste voorbeeld. Loethe Olthuis, de schrijver van het artikel, doet niet alleen een groot beroep op het interpretatievermogen van haar lezers, maar lijkt, door de toevoeging van het uitroepteken, haar boodschap werkelijk uit te schreeuwen: ‘Hé, lezers! Misschien hebt u er zelf niet aan gedacht, maar een terras is ook een vorm van bestrating, hoor. Let dus op dat u ook daar geen bestrijdingsmiddelen gebruikt.’ Het heeft iets belerends, maar het is wel lekker kort en krachtig.
Lang leve de haakjes
Is het Nederlands niet prachtig? En is het niet mooi dat we met zulke simpele leestekens als haakjes (en aanhalingstekens en uitroeptekens) zo veel kunnen zeggen (en veronderstellen). Lang leve de haakjes. Lange leve het Nederlands.
mij is niet duidelijk of gesuggereerd wordt dat andere talen dit specifieke haakjesgebruik niet kennen.
Ik heb het puur vanuit het Nederlands bekeken, Mike. En ik vind het mooi dat je met leestekens zo veel kunt zeggen. Waarschijnlijk kun je dat in andere talen ook doen, maar daar ging het mij niet om. Is het niet zo dat je in het Engels vaak meer moet ‘uitleggen’ als je haakjes gebruikt? Waar je in het Nederlands bijvoorbeeld voorbeelden of uitleg tussen haakjes kunt geven zonder erbij te zetten dat het om voorbeelden of uitleg gaat, doe je dat in Engels gewoonlijk wel met ‘e.g.’ en ‘i.e.’. Toch?
Pingback: Emotiehaakjes | Taalpraat
Interessant die uitleg over haken(en ogen). Ik blijf het ingewikkeld vinden en ik zal dan ook nooit een geschreven tekst zomaar voor de leeuwen gooien.
Oh…dat gemakkelijke Nederlands toch!
Iedereen die het waagt dat te zeggen – en hiermee bedoel ik vooral buitenlanders die Nederlands hebben geleerd of leren – krijgt van mij een veeg uit de pan, een ‘draai om zijn oren’.. Ze geven met zo’n opmerking(en heus meestal niet accentloze uitspraak noch foutloze taalgebruik )het gevoel dat ik wel heel dom moet zijn omdat ik mijn eigen taal gewoon moeilijk vind. Wel, ik vind hem zelfs heel moeilijk en dus ben ik HEEL dom.