Kinderen krijgen

In de Volkskrant van zaterdag 24 februari stond een artikel over schrijver Jan Brokken en zijn nieuwe boek De ontdekking van Holland. Een mooi interview, maar bij één zin van verslaggever Bert Wagendorp kreeg ik een ‘huh?’-gevoel. Het ging om dit zinnetje: “Het is de reden dat hij zelf geen kinderen heeft gekregen.” Huh?

Nakomertje
Ik citeer de hele alinea uit het krantenartikel: “Hij was een nakomertje in een gezin van drie kinderen, de enige die de Japanse kampen niet had meegemaakt. Zijn ouders leden aan een kampsyndroom, zijn vader eindigde als een psychisch wrak. ‘Ik heb heel vaak gedacht: ik had eigenlijk beter niet geboren kunnen worden. Dat is wel een lullige constatering voor jezelf. Ik had het gevoel dat mijn ouders met mij in hun maag zaten, moesten ze weer zo’n jongen opvoeden.’ Het is de reden dat hij zelf geen kinderen heeft gekregen. ‘Ik was bang dat ik mijn trauma’s op mijn kinderen zou overbrengen.’”

Vrouwen krijgen kinderen
Ik vind het helemaal niet gek dat Jan Brokken geen kinderen heeft gekregen. Jij wel? Vooralsnog kunnen alleen mensen met een baarmoeder kinderen op de wereld zetten. Vrouwen dus. Of is dat een bevooroordeelde gedachte? Ik ging op zoek in Google en tikte voor de lol “kinderen krijgen” in. De eerste website die ik vond, was een degelijke: die van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ik belandde op een webpagina met de kop “Kinderen krijgen. Op welke leeftijd krijgen vrouwen in Nederland kinderen?” Het CBS laat er geen twijfel over bestaan: vrouwen krijgen kinderen. Ten minste, als ze dat willen en als ze niet onvruchtbaar zijn.

“Het lukte niet”
Maar wacht eens even. Ik kwam ook dit bericht van RTL Nieuws tegen: “Joost kon geen kinderen krijgen … Joost Kadijk en zijn vrouw wilden dolgraag kinderen, maar dat lukte niet. Joost was niet vruchtbaar genoeg.” De woordcombinatie kinderen krijgen kan dus ook betrekking hebben op mannen, ook al lijkt dat alleen te werken als het gaat om een negatieve context, als het gaat om partners die door de onvruchtbaarheid van de man géén kinderen kunnen krijgen.

Dat wordt bevestigd door een foto-onderschrift in de papieren Volkskrant van 2 maart: “Jesse (links) en Carmen krijgen binnenkort hun eerste kind, maar vrezen dat er geen tweede kan komen.” Een stel kan dus ook een kind ‘krijgen’, maar dan gaat het niet om één persoon die een kind op de wereld zet, maar om een gezamenlijk ‘project’.

Kinderen willen
Terug naar Jan Brokken. Hij is geen vrouw en kan dus geen kinderen baren. Zelfs niet als hij dat zou willen. Kun je dan schrijven: “Het is de reden dat hij zelf geen kinderen heeft gekregen”? Kinderen krijgen is een vreemde uitdrukking. Niet alleen in de beschrijving van het leven van Jan Brokken, maar ook in het algemeen. Past kinderen krijgen eigenlijk wel nog in deze tijd? Het klinkt als een romantische onvermijdelijkheid van het leven, als een natuurlijke vanzelfsprekendheid. Misschien net zo vanzelfsprekend als de ouders van Jan Brokken hun laatste zoon als een natuurlijke vanzelfsprekendheid zagen. Zijn moeder heeft hem ‘gekregen’. Maar Jan Brokken zag dat voor zijn eigen leven heel anders. Hij koos ervoor om geen kind te verwekken. Hij koos er bewust voor om geen kind te nemen. Dat is toch iets anders dan krijgen.