Hoe werkt framing?

Framing is een Nederlands woord. Daar zal niet iedereen het mee eens zijn, maar framing en framen worden toch echt geregeld gebruikt zonder dat mensen er vreemd van op kijken. In de Volkskrantcolumn van Marcia Luyten op 24 mei kwam ik een voorbeeld tegen dat duidelijk maakt hoe framing werkt. Eerst maar eens kijken wat framing en framen precies betekenen.

Wat betekenen framen en framing?
Framen en framing staan in de Dikke Van Dale. Bij framen staat dat het woord uit het Engels afkomstig is en sinds 2012 in het woordenboek is opgenomen. Het werkwoord heeft twee betekenissen:

  1. een complex wereldbeeld, probleem e.d. eenvoudig (m.n. te simpel) voorstellen, m.n. om in discussies en debatten de eigen visie daarop overtuigend over te brengen
  2. mbt. een persoon door een versimpelde, onvolledige of valse typering verdacht maken

Bij het zelfstandig naamwoord framing staan ook twee betekenissen:

  1. met behulp van frames discussiëren, gebruikmaking van inventief verwoorde, sterk vereenvoudigde beelden om zijn mening ingang te doen vinden
  2. omlijsting, kader

Engels
Framing en framen zijn afkomstig van het Engels, maar hebben toch maar een beperkt aantal betekenissen van het Engels overgenomen. Ik ga ze hier niet allemaal noemen, maar wat opvalt, is dat drie van de overgenomen betekenissen een negatieve ondertoon hebben. De tweede betekenis van framing is de uitzondering.

Voorbeeld
Woordenboekdefinities zijn heel fijn, maar hoe pakt framing in de praktijk uit? Volkskrantcolumniste Marcia Luyten paste het idee van framing vorige week perfect toe. Zij schreef over Dick Benschop, de baas van Schiphol (“Management is niet zijn sterkste kant”). De titel van het stuk: “Van oplossing voor Schiphol nog geen spoor en de Nederlandse Gerhard Schröder weet het ook niet”. In de column zelf verwijst ze drie keer op dezelfde manier naar Benschop:

  • Ook is een belangrijke rol weggelegd voor de Nederlandse Gerhard Schröder: de voormalige sociaal-democraat Dick Benschop, die net als de oud-bondskanselier miljoenen verdient in de fossiele industrie – eerst bij Shell, sinds 2019 als ceo van de Schiphol Groep.
  • Want de Nederlandse Gerhard Schröder speelt met Schiphol een hoofdrol in het migrainedossier van Rutte IV.
  • De Nederlandse Gerhard Schröder heeft een flink deel weten weg te lobbyen uit het budget om boeren te helpen, 100 miljoen om precies te zijn.

Heerlijk cynisch en meteen duidelijk hoe ze over Benschop denkt. Zo werkt framing dus. Met een “sterk vereenvoudigd beeld” brengt Marcia Luyten haar “visie overtuigend over”. Ik hoop dat Benschop het stuk heeft gelezen en dat Luytens frame van “de Nederlandse Gerhard Schröder” per keer strakker om zijn kop is gaan zitten (betekenis 2 van framing).

PS Dit is de laatste Taalpraatblog van dit seizoen. Na de zomer starten we met jubileumseizoen 10. Fijne zomer.

reactie op Hoe werkt framing?

  1. Ton Verjans zegt

    Een gevaarlijk frame van Luyten. Immers over Schröder valt nog wel meer te vertellen, bv. Poetin, Ukraine. Zoiets loopt gemakkelijk mee in het frame, hetgeen kwalijk is en onrecht doet aan Benschop.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *