De kracht van de eenvoud

Van Engelstalige collega’s hoor ik weleens dat Nederlanders naar hun mening te veel korte zinnen schrijven. Zelf heb ik er geen moeite mee. Maar ja, ik ben dan ook een Nederlander. Schrijver Jaap Robben bewijst dat korte zinnen ook heel mooi kunnen zijn. Met Zomervacht laat hij zien dat hij de koning van de korte zin is. Maar deze roman heeft nog meer mooie taal te bieden.

Jeugdig hoofdpersonage
Dat Jaap Robben zo veel korte zinnen gebruikt, heeft waarschijnlijk mede te maken met het feit dat hij het verhaal vanuit het perspectief van de dertienjarige Brian vertelt. Door zijn ogen ervaren we hoe hij en zijn vader met zijn verstandelijk en fysiek beperkte broer omgaan als die tijdelijk bij hen ‘logeert’.

Eenvoudige taal
Brian gebruikt lekker korte zinnen, zonder moeilijke woorden, zoals in het volgende voorbeeld. Brians vader controleert ‘s nachts een keer of alles in orde is met Brian en zijn broer:

‘Alles weer kalm hier?’ Pa’s slaaphoofd gluurt om de deur.
‘Ik denk het.’
‘Wat had hij?’
‘Dorst.’
‘Je kunt anders ook bij mij komen.’
‘Bij jou?’
‘Als hij je wakker houdt. Met zijn gestik.’
‘Hoeft niet.’

Maar niet alleen de dialogen, ook de beschrijvende teksten bestaan vaak uit korte zinnen. En die zijn zelf niet eens altijd volwaardige zinnen:

Ik vind geen nagelknipper. Wel het scheermes van pa. Scheerschuim. Een rood flesje met een geurtje erin. De inhoud wordt alleen minder doordat het verdampt. Pa bewaart het voor de speciale momenten, zegt hij. En voor de vrouwtjes.

Beeldende taal
Zomervacht is een ontroerend verhaal met mooie dialogen in eenvoudige taal, maar ook met beeldende taal. Juist de beelden die Robben weet op te roepen, brachten bij het lezen vaak een glimlach op mijn gezicht. Een paar voorbeelden:

• De puntjes kippenvel over mijn hele lichaam lijken door dunne stroomdraadjes verbonden aan mijn oor.
• Her en der lag eendenschijt, groenzwarte slierten met een witte vlek alsof kabouters waren begonnen die poepjes te beschilderen, maar er snel vandaar waren gegaan toen ze ons hoorden.
• Vervolgens kneed ik zijn kuiten. Die zijn zo dun en bottig dat ik niet weet wat ik er precies mee moet doen. En zijn knieschijven lijken wel los onder zijn huid te liggen. Zelfs als ik er een vastklem tussen duim en wijsvinger, schiet die ineens weg als een afgesleten blokje zeep.
• Oma met haar enorme bril. De huid op haar gezicht vacuüm gezogen over haar kaken en jukbeenderen.

Ik kan Zomervacht van harte aanbevelen (net als Birk, Robbens vorige boek). Het is een verhaal dat je in je hart treft en dat je doet genieten van de schoonheid van het Nederlands. Een aanrader voor elke taalliefhebber.