“We hebben een x aantal nieuwe jongens”, zei Mario Been ooit, toen hij nog coach was van Feyenoord. Een x aantal? Hoeveel is dat eigenlijk?
Als je op internet snuffelt, krijg je een idee hoe vaak “een x aantal” gebruikt wordt. Heel vaak. Ruim 1,7 miljoen vindplaatsen. Een paar voorbeelden:
- Is er een manier om een ip adres voor een x aantal uur te blokkeren zodat mensen niet kunnen gaan spammen? (www.helpmij.nl)
- Het komt wel eens voor dat een lijn of cirkel in een x aantal gelijke stukken verdeeld dient te worden. (www.cadmes.com)
Ik weet niet hoe het met u is, maar ik heb het gevoel dat ‘x’ probleemloos kan worden weggelaten. In ieder geval wel in de voorbeelden hierboven. Maar is dat altijd zo? Nee dus. Kijkt u eens even mee naar het volgende voorbeeld:
- Moet de koppelingsplaat na een x aantal km vervangen worden? (www.goeievraag.nl)
Goeie vraag inderdaad. En ‘x’ kun je hier niet zomaar weglaten. In feite staat ‘x’ voor zoiets als ‘bepaald’ of ‘specifiek’. Uiteraard had de vraag anders geformuleerd kunnen worden, maar daar gaat het nu even niet om. De schrijver heeft ‘een x aantal’ gebruikt en met ‘x’ is op een heel efficiënte manier met taal omgegaan.
Wordt vervolgd.
Nog efficiënter is het om de x – OOK in het laatste voorbeeld – gewoon weg te laten. Want die kun je ook daar volgens mij gewoon weglaten (googel maar eens deze en soortgelijke formuleringen). Niettemin denkt de auteur daar blijkbaar anders over… Subjectief, waarschijnlijk. 🙂
Interessante gedachte, Jan. Toch denk ik dat er een subtiel verschil is tussen het laatste voorbeeld (van de website goeievraag.nl) en de overige zinnen. Het antwoord op de laatste vraag zou meer moeten zijn dan alleen ‘ja’ of ‘nee’. Bij ‘ja’, wil de vraagsteller (ook) weten na hoeveel kilometer de koppelingsplaat moet worden vervangen. Daarom veronderstel ik dat de betekenis ‘bepaald’ of ‘specifiek’ is. Bij de vraag ‘Is er een manier …’ zou je m.i. wel kunnen volstaan met alleen ‘ja’ of ‘nee’.
De kwaliteit van de taal wordt ermee aangetast. ‘X’ is een onwoord en wil je het desondanks gebruiken, dan komt x in de plaats van aantal. Je zegt ook niet ‘zeven-aantal’.