Gouden gids

Nee, niet de Gouden Gids met telefoonnummers en adressen, maar een ‘Gold’-gids van ANWB. De redactie van Taalpraat was in juni op vakantie in Frankrijk en kon het niet laten de taal van een van de ANWB-gidsen onder de loep te nemen. Nou ja, onder de loep nemen was niet echt nodig.

We waren onder andere in de Quercy. Om ons door deze mooie streek te laten leiden, maakten we gebruik van de gids ANWB Gold Dordogne Limousin (2006; de voorganger van het afgebeelde exemplaar), met teksten van Gjelt de Graaf. Soms zijn de beschrijvingen in deze gids bijna poëtisch: “Maar ook het typische caussedorp Calès, een dolmen als de Pierre Martine en de prettige bastide Montfaucon geven een indruk van de bewoning van de imposantste causse van Quercy die vooral in de herfst met haar gouden en rode kleurnuances een adembenemend kleurengamma te voorschijn tovert.” Maar soms zijn ze tenenkrommend of simpelweg onbegrijpelijk. We geven een paar voorbeelden.

“De causseplaats Limogne, streng en onwennig, staat lijnrecht tegenover de olijke toeters en bellen van Souillac. Alleen de Bouriane, en dan vooral het deel ten noorden van Gourdon, klampt zich nog vast aan de overvloed die Périgord in zijn flora en agrarische producten kenmerkt.” Het idee van zo’n reisgids is toch dat je kunt bepalen of een bepaald gebied of een bepaalde stad de moeite van een bezoek waard is. Met bovenstaande beschrijving kom je niet veel verder. Wat moet je bijvoorbeeld met ‘olijke toeters en bellen’?

En wat te denken van het volgende? Is de Vallée du Célé wel of niet de moeite waard: “De aandacht gaat daarna uit naar een delirium onder de rivierdalen, de Vallée du Célé.”? Een ‘delirium onder rivierdalen’? En wat maakt de Vallée du Lot nu zo bijzonder: “Dat ook de Vallée du Lot een aparte streekbeschrijving verdient, blijkt niet alleen uit het eigenzinnige van de met meanders adverterende rivier, maar ook uit de eigengereide wijnbouw langs haar oevers.”? Hoe kan een rivier ‘eigenzinnig’ en hoe kan wijnbouw ‘eigengereid’ zijn? En kan een rivier ook al adverteren?

En zo gaat het maar door. Zo vind je heel vreemd woordgebruik in de volgende fragmenten:

• “Het gebied rond Gourdon wordt de Boriane genoemd: een vruchtbaar, met bossen en weilanden belegd landschap.”
• “De schilderachtige ligging en de huizen die slordig bijeengegooid lijken, worden in het seizoen omzoomd door rijen buitenlandse auto’s.”
• “De Dordogne neemt op haar lange tocht door de Bas-Limousin en Périgord een kort traject door Quercy en kluistert een boeiende concentratie van bezienswaardigheden aan haar oevers.”
• “Op het tumult van de wonderen en de frequente opeenhopingen van mensenmassa’s kwamen ook handelaren en minder goedbedoelende lieden af.”

De klap op de vuurpijl is voor ons toch de volgende beschrijving van het stadje Figeac: “Zelfs de rustieke locatie van Figeac, aan de uiterste rand van het departement Lot, met wuivende platanen aan zijn boulevards, verhindert niet een bijenzwerm van mensen in de straten.”

Hoe komt iemand bij dit soort beschrijvingen? Zijn het misschien vertalingen uit Franse brochures? De redactie van Taalpraat heeft het niet kunnen achterhalen. Maar goed. Het was tenslotte ook vakantie.