Zondag 5 januari is een winterse dag en luchthaven Schiphol schrapt tientallen vluchten, zo lees ik op nos.nl: “Reizigers … krijgen het advies om de actuele vluchtinformatie goed in de gaten te houden.” Natuurlijk heeft het alleen zin om de ‘actuele’ vluchtinformatie in de gaten te houden. Aan de vluchtinformatie van gisteren heb je helemaal niets als je wilt weten of je vlucht vandaag geannuleerd of vertraagd is.
Redundant
Is actuele in actuele vluchtinformatie overbodig? Van mij hoeft het er niet bij, maar ik vermoed dat (bijna) niemand er zich aan stoort. Ons dagelijks taalgebruik zit vol met redundantie en die redundantie kan ook nuttig zijn. Zo kun je met hele of gedeeltelijke herhaling van betekenissen extra nadruk aan iets geven. Denk aan gratis en voor niets, verder escaleren en nog eens herhalen. Maar redundantie kan ook … eh … overbodig aanvoelen. Twee voorbeelden die ik van internet heb geplukt:
1. Als de eerstelijnszorg verdwijnt, komt er meer druk op de spoedeisende hulp (SEH). Dat is kostbare zorg. Bovendien is er ook een tekort aan SEH-artsen.
2. De gemeente Deventer is op zoek naar een jong talent die uitdaging ziet in het vakgebied functioneel beheer voor de financiële informatievoorziening.
Dubbelop
Zie je wat ik bedoel? Het gaat om twee veelvoorkomende betekenisdoublures. In zin 1 gaat het om bovendien en ook, twee woorden met exact dezelfde betekenis die je vaak in elkaars gezelschap ziet. In zin 2 staat een voorbeeld van een gedeeltelijke betekenisherhaling, een zogeheten pleonasme. Het gaat om jong talent, een woordcombinatie die zo vaak voorkomt dat je er niet meer bij stilstaat dat het concept ‘jong’ in feite al in het begrip ‘talent’ besloten ligt. De toevoeging van jong is dus overbodig. Of doen we daarmee oudere jongeren (dank Kees van Kooten en Wim de Bie) die op latere leeftijd een talent ontwikkelen tekort?
Meer voorbeelden?
Heb jij misschien meer voorbeelden van verborgen, veelvoorkomende betekenisdoublures? Zo ja, doe eens gek en deel ze in een reactie hieronder. Het liefst in een voorbeeldzin natuurlijk.