Nederlanders maken zich onverminderd druk over de invloed van het Engels op onze taal. Ook ik heb er op Taalpraat vaker over geschreven en je zou denken dat het wel een keer ophoudt. Maar dat gaat natuurlijk niet gebeuren. De ontwikkeling is niet te stuiten en het onderwerp is té interessant. Dit keer wil ik het hebben over ellendige vertalingen uit het Engels en over het Brits perspectief op taalverandering. Want je moet niet denken dat wij de enigen zijn die klagen over invloed van buitenaf.
Het Engels schijnt erdoorheen
Op 1 en 2 januari zag ik twee voorbeelden van krakkemikkige ‘vertalingen’ uit het Engels in artikelen op nos.nl. Het artikel op 1 januari ging over zware regenval en overstromingen in de regio Manchester. Mijn oog viel op deze zin:
Een inwoner van Manchester vertelt aan de BBC dat ze op oudjaarsavond in de stad was en toen ze om 03.00 uur terugkeerde naar Stockport, ten zuiden van Manchester, ze “door kniediep water moest waden”.
Het tweede artikel ging over vermeende massale desertie van militairen in Oekraïne:
Het gaat om de 155e gemechaniseerde brigade, die vorig jaar werd opgericht en deels is getraind in Frankrijk. Volgens de Britse krant The Telegraph zijn zeker vijftig militairen verdwenen op training in Frankrijk. Ook de krant schrijft dat 1700 militairen “absent zonder verlof waren”, met de kanttekening dat er in november nog maar 500 vermist waren.
Kniediep en absent zonder verlof zijn iets te letterlijke vertalingen van knee-deep en absent without leave (gewoonlijk afgekort tot AWOL). De nieuwsredactie van de NOS heeft geen enkele moeite genomen om de Engelse begrippen in gebruikelijk Nederlands om te zetten en heeft met het plaatsen van een paar aanhalingstekens voor een luie oplossing gekozen. In het tweede voorbeeld staan die aanhalingstekens overigens niet eens helemaal goed. Kortom, sommige mensen maken er een potje van als ze uit het Engels vertalen.
Britse ergernissen
Zoals ik in de inleiding schrijf, maken niet alleen Nederlanders zich druk over de niet te stuiten invloed van het Engels op de eigen taal. Ook de Britten hebben zo hun ergernissen. Dat las ik in het kerstnummer van het Britse weekblad The Week. Harry Nicolle verwijst in een hoofdredactioneel commentaar naar de invloed van het Amerikaans-Engels op het taalgebruik in het Britse parlement. Voorbeelden van amerikanismen die hij noemt, zijn reaching out, gotten, trash en going forward. Onlangs hoorde hij in een bespreking van het Britse kiesstelsel zelfs een keer swing state, een Amerikaans begrip dat volstrekt onmogelijk is in een Britse context.
Ook in Nederland is de invloed van het Amerikaans groot. Onlangs had ik een gesprek met een docente Engels en zij verzuchtte dat haar leerlingen allemaal gonna in plaats van going to zeggen én schrijven. Tja, wat doe je eraan? Harry Nicolle schrijft: “Best, perhaps, just to accept that some words will catch on and that it’s all part of the evolution of our language.”
Inderdaad. We zullen gewoon moeten accepteren dat sommige woorden “aanslaan” en dat het allemaal “onderdeel is van de evolutie van onze taal”. Geintje.
Op de BBC hoor ik al die “amerikanismen” voortdurend voorbijkomen. Je ertegen verzetten betekent “een verliezende veldslag vechten.”
🙂
Ik erger me dagelijks aan het verengelsen van allerlei Nederlands, bv: “supporten” in plaats van steunen.
Ik ben er niet tegen dat Engelse woorden een plaats in het Nederlands krijgen, al erger ik me er wel geregeld aan (dat is met Frans in het verleden ook gebeurd). Woorden als ‘awkward’ en ‘cringe’ – ik zal ze zelf niet gauw gebruiken, maar ze hebben voor bepaalde gebruikers (jongeren) iets extra’s wat ‘pijnlijk’, ‘gênant’ e.d. voor hen kennelijk niet hebben. Natuurlijk is het hot om Engels te gebruiken, en dat zal voorlopig nog wel blijven. Mijn persoonlijke irritatie is ‘members’. Zelfs bij de ILFU (een geweldig platform voor literatuur) hebben ze het over ‘members’.
Zo trof ik in een vertaling uit het Japans van een roman van Yasunari Kawabata, bij uitgeverij Meulenhoff, dit aan uit de mond van de hoofdpersoon, een intellectueel op leeftijd (de schrijver zelf): “Dlt is niet echt mijn ding!