Drie weken geleden op het liveblog van nos.nl over Oekraïne: “Waarnemingsmissie OVSE niet verlengt door veto Rusland”. Door vermoedelijk een alerte reactie van een lezer of redacteur werd de fout snel gecorrigeerd: “Waarnemingsmissie OVSE niet verlengd door veto Rusland”. Maar het blijft gek. Waarom vinden Nederlanders die d’s en t’s toch zo moeilijk?
Kennisgebrek of slordigheid?
Inderdaad. Dat is de vraag: ontstaat dit soort fouten door gebrekkige kennis van de Nederlandse grammatica of is het gewoon ‘foutje, bedankt’? Ik kan me eerlijk gezegd wel voorstellen dat je d/t-fouten maakt. Tijdens het schrijven kun je bijvoorbeeld een zinsconstructie veranderen, waardoor ook de werkwoordsvorm anders zou moeten, maar die vergeet je dan te wijzigen. Iedereen vergeet weleens wat of kan zich vergissen. Ik kan me zelfs voorstellen dat je bij het teruglezen van een tekst over fouten als verlengt heen leest. Verlengt is immers een bestaande woordvorm. Bovendien kun je het verschil tussen verlengt en verlengd niet horen.
Je en wordt/word
Een van de fouten die ik de laatste tijd geregeld in correspondentie zie, is de verkeerde vervoeging van worden in combinatie met je (als onderwerp). En dan gaat het niet om je wordt, maar om word je, zoals in “Als je immuun bent voor een ziekte dan wordt je niet ziek als je het virus tegen komt” (een zin van het RIVM).
Deze verwarring van word en wordt blijkt voor veel Nederlanders een valkuil te zijn. Dachten ze goed te hebben geleerd dat je als onderwerp een persoonsvorm met -t krijgt en dan gaat het in een uitzonderingssituatie toch weer mis. Het probleem is tweeledig: (1) net als hierboven bij verlengt/verlengd hoor je het verschil tussen de twee woordvormen niet en (2) de regelkennis ontbreekt. Maar zelfs zonder deze inzichten is het probleem makkelijk op te lossen: met analogie. Niemand zal schrijven: “… dan blijft je niet ziek”. Zonder -d geen t-klank, zal ik maar zeggen.
Het kan nog erger
Bij mijn zoektocht naar verkeerde werkwoordsvormen kwam ik in een reactie op een webpagina van bnnvara.nl deze zin tegen: “Dan wordt je niet ziek en ben je beschermt tegen deze parasiet.” Het kan dus altijd nog erger.
“15 miljoen mensen op dit hele kleine stukke aarde, die schrijf je niet de wetten voor”, helaas op dit terrein ook niet altijd.
“…als je het virus tegen komt” of ….tegenkomt”?
Bedankt voor je reactie, Ton. Ik ben het met je eens. En wat betreft “tegen komt”: zo staat het op de website die ik heb gevonden. Het zou inderdaad “tegenkomt” moeten zijn.