December staat altijd in het teken van terugblikken. Dat betekent veel lijstjes, jaaroverzichten en uitverkiezingen (“XXX van het jaar”). Bij hoge uitzondering heeft Taalpraat deze laatste blog van het jaar ook een lijstje: de 21 meest kenmerkende woorden van 2021. Niet gebaseerd op ‘data’, maar op persoonlijk geheugen. Volledig vertekend en subjectief dus. Ik besef dat je met 21 woorden nooit een reëel beeld van een heel jaar kunt geven, maar ik waag het erop.
Het lijstje van Taalpraat
Waaraan denk ik als ik terugblik op het jaar 2021? Wat is bij mij blijven hangen? In alfabetische volgorde en elk woord met een kort commentaar:
1. besmettingscijfers – dagelijks in het nieuws
2. boosteren – hét woord van de laatste maanden van het jaar
3. coronamaatregelen – niet het woord zelf, maar wel de dagelijkse effecten ervan domineren ons leven
4. cryptovaluta – energieslurpers en een feest voor criminelen
5. data – het nieuwe goud
6. grensconflict – altijd overal wel ergens
7. hacks – de ondermijning van internet
8. huizencrisis – ‘bouwen, bouwen, bouwen’, volgens het CDA
9. inflatie – niemand lijkt er greep op te hebben
10. kabinetsformatie – pfffff
11. kinderopvangtoeslagaffaire – onmogelijk woord, veel ellende, ongekende blamage
12. klimaatverandering – ‘heel erg, maar wat kan ik eraan doen’
13. lockdown – van volledig en ‘light’ naar avondlockdown
14. priklocatie – ook bij u in de buurt
15. privacy – we maken ons er druk over, maar geven onze gegevens o zo makkelijk prijs
16. rechtsstaat – ons grootste goed; laten we die in vredesnaam goed beschermen
17. stikstofcrisis – zie ‘klimaatverandering’
18. vaccinatiebewijs – de uitweg uit de pandemie?
19. vluchtelingen – eindeloos veel, in hopeloze situaties
20. vrijheid – (vermeende) aantasting van onze …
21. (nieuwe) Zijderoute – Is China op weg naar economische en politieke wereldhegemonie?
Mooi woord
Het mooiste woord uit het lijstje volgens Taalpraat: boosteren. Waarom?
– Omdat het de laatste tijd in ongeveer elk gesprek en programma ter sprake komt.
– Omdat het past in een lange lijst met woorden die Nederlanders zo makkelijk uit het Engels overnemen.
– Omdat het direct is vernederlandst: wij hebben het ons toegeëigend en er een eigen werkwoord van gemaakt (in het Engels bestaat het niet als werkwoord).
Kijk. Zo hebben we er toch een echte Taalpraatdraai aan kunnen geven. Ik wens je fijne feestdagen en hoop je in het nieuwe jaar weer als lezer te mogen verwelkomen.
Geweldig!
Ik voeg aan de ‘vertekende en subjectieve’ lijst van Marcel met plezier wat woorden toe.
1. nepnieuws – alles wat tegen Amerikaanse propaganda ingaat
2. ‘gezamenlijke toekomst voor de mensheid’ – Chinees voorstel dat systematisch genegeerd wordt
3. actualiteit – door westerse berichtgeving op zijn kop gezet
Dit is echt geweldig. Ondanks de Coronatijd de dag positief beginnen
En wat dacht je van deze samenstelling in een landelijke krant dit jaar: kindertoeslagaffairecompensatieslachtoffers?!
Mooie reacties. Dank jullie wel.
Wanneer het nieuwe jaar verstrijkt,
Dan blijkt,
Dat woorden soms als vers gevallen sneeuw
De lading niet altijd bedekken.
Of schieten, hoewel nestelend nét
tekort.
Dat ’22 t jaar van zin en zinnenvol mag worden,
Ik wens het u en groet u kort en krachtig.
boosteren is een interessant voorbeeld. Het Engelse werkwoord luidt ‘to boost’ (versterken). Daarvan afgeleid is het zelfstandig naamwoord ‘booster’, en dat is dan in Nederland weer omgezet in een werkwoord.