Het gebruik van Engelse woorden in het Nederlands is heel normaal geworden. Maar soms heb je van die dagen dat het extra opvalt. Dat het wringt. Dat had ik deze week bij het lezen van de krant, een stuk op nos.nl en een persoonlijk bericht op LinkedIn.
Lui
Het eerste voorbeeld komt uit de Volkskrant van woensdag 3 november. In een artikel over de klimaattop in Glasgow las ik dit: “Om te slagen, heb je inclusieve processen en gelijkwaardige wettelijke kaders nodig. Regeringen moeten samenwerken met civil society, bedrijfsleven en inheemse volkeren bij besluiten, bewaking en uitvoering.” Het is een vertaald citaat van Alison Hoare van de denktank Chatham House. Nou ja, vertaald. Niet helemaal dus. Waarom is civil society niet vertaald? Het lijkt nu een geaccepteerd Nederlands begrip, maar dat is het niet. Er is niet eens de moeite genomen om het cursief te zetten. Volgens mij is het een voorbeeld van luiheid van de journalist. Die heeft niet de moeite genomen om uit te zoeken wat civil society betekent. De lezer moet het zelf maar uitzoeken. Een gebruikelijke vertaling is trouwens ‘maatschappelijk middenveld’.
Onbewust
Het tweede voorbeeld komt van nos.nl. Op 5 november stond op deze nieuwssite een stuk met de titel “Verstappen voor GP Mexico: ‘Moeten foutloos blijven, de duivel zit in de details’”. De uitdrukking de duivel zit in de details komt later nog een keer terug: “Op papier ziet het er goed uit, maar we moeten het gewoon goed voor elkaar hebben. Als de auto goed genoeg is, win ik. Als hij niet goed genoeg is, win ik niet. In Amerika dacht iedereen ook dat Mercedes zou winnen. De duivel zit in de details. Dat is het hele jaar al zo.” Het is een mooie uitdrukking. Maar het is vooral ook een letterlijk vertaalde Engelse uitdrukking die nog niet is ingeburgerd in het Nederlands. Het is zoiets als dat is niet mijn kopje thee en poep gebeurt, uitdrukkingen die voor de grap letterlijk worden vertaald. Het gebruik van de duivel zit in de details is hier duidelijk geen grap.
Onbegrijpelijk
Maar het ergste Engels van deze week vond ik zondagochtend 7 november tussen de persoonlijke berichten op LinkedIn. Het was een zogeheten ‘gesponsord’ bericht van Bobbie van Egmond, dat wil zeggen een bericht van iemand die je niet kent en een bericht waarom je niet hebt gevraagd. Misschien heb jij het ook ontvangen. Het gaat als volgt: “Hi Marcel, ik ben Bob van Egmond, business developer bij Centric. Wij hebben een checklist gemaakt voor HR professionals, die helpt bij het succesvol reboarden van bestaand personeel naar kantoor. Heb jij hier interesse in?” Nee, ik heb er geen interesse in. En ik moet ook moeite doen om het bericht te begrijpen. Ik zou zeggen: deleten die hap.
Wil je handige adviezen over het gebruik van Engels in het Nederlands? In mijn boek Als je BGRPT wat ik BDL besteed ik een heel hoofdstuk aan dit onderwerp.
Goedemorgen! neemt u mij niet kwalijk, maar ik word misselijk van dat Engels. Men denkt meer indruk te maken met het schrijven van een artikel door er Engels doorheen te gooien.
Het maakt helemaal geen indruk integendeel. Ik ben onder de indruk van een tekst als ik goed Nederlands tegenkom zonder onnodig Engels.
Meestal gooi ik de boel meteen aan de kant bij het eerste onnodige woord Engels dat ik zie staan.
Helemaal mee eens, Jeannette. Als er een Engels woord wordt overgenomen voor iets waarvoor nog geen Nederlands woord bestaat (zoals computer), heb ik daar geen probleem mee. Maar waarom Engelse woorden gebruiken voor zaken waar een goed Nederlands woord bestaat?
Die letterlijk vertaalde Engelse uitdrukkingen zijn mij ook altijd een doorn in het oog, maar als ze aanslaan zijn ze op den duur toch niet tegen te houden en worden ze kennelijk ‘normaal’ Nederlands (zoals het 8-uur journaal).
‘De duivel zit in de details’ – die viel mij ook op van de week. En ik vroeg me af of lezers dit eigenlijk wel begrijpen als ze de Engelse uitdrukking niet kennen. In de context van de lopende tekst wordt het misschien wel duidelijk, maar als kop boven een krantenartikel?
Met de internationalisering slaat dit fenomeen om zich heen, om te beginnen op de social-media (of sociale media?) Regelmatig best vervelend, vind ik.
Kijk maar eens naar personeels advertenties, bv. in het FD.
Ik moet deze site vaker bezoeken. Hier heb ik iets aan!
‘Incidentally’, ik was leraar Engels, met een vrij breed interesseveld nog wel, maar ik moet ook vaak passen als ik ‘highbrow’ ‘quality’ kranten of magazines lees. Niet normaal toch! Ik ben het eens met de vorige reacties. BTW, ik heb die Engelse woorden met opzet gebruikt. Obviously. ” Ik ben onder de indruk van een tekst als ik goed Nederlands tegenkom zonder onnodig Engels.”
Zo uit het hart gegrepen! Ik heb binnenkort in een NL ziekenhuis een afspraak met de Physician Assistant. Is dat de doktersassistente? Of die van een natuurkundige? Hoop toch op de dokter zelf…