Taalpraat bestaat bijna acht jaar. Al die tijd heb ik u aangesproken met u. Uit respect. Maar na acht jaar is het tijd voor verandering. Niet dat ik geen respect en waardering voor u en alle andere Taalpraatlezers heb. Natuurlijk wel. Heel veel respect. Maar vanaf vandaag – vanaf nu – hebben we geen u-relatie meer maar een je-relatie. Ik leg je graag uit waarom.
Waarom ‘je’?
Vier redenen om vanaf vandaag op je over te stappen:
1. Wij kennen elkaar al zo lang.
Veel lezers van Taalpraat ken ik persoonlijk. En andere abonnees hebben al zo vaak Taalpraatblogs gelezen dat we gerust kunnen stellen dat we in de loop der tijd taalvrienden zijn geworden. Dan is je op zijn plaats.
2. De wereld is informeler geworden.
Met u en uw toon je respect, maar creëer je ook afstand. Daarom kiezen grote bedrijven en instellingen er steeds vaker voor om hun klanten met je aan te spreken. Dat maakt het contact informeler en persoonlijker. Kijk maar eens naar dit bericht dat ik onlangs van ING ontving:
ING informeert je doorgaans digitaal. Onze berichten vind je bij ‘Berichten’ in Mijn ING en in de Mobiel Bankieren App. Omdat je daar misschien niet dagelijks kijkt, sturen we bij belangrijke berichten ook een e-mail om je hierop te attenderen.
3. Op sociale media is je de gangbare vorm.
Op LinkedIn, Facebook, Twitter, Instagram en andere sociale media zie je alleen maar je-vormen. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor WhatsApp-berichten. Bloggen is onderdeel van de wereld van sociale media. Dan kan Taalpraat, ook een blog, niet achterblijven.
4. Consistentie is alles.
Regel 43 in Als je BGRPT wat ik BDL is: “Kies of u of je en houd dit vol”. Je hebt vast ook weleens gezien dat je en u door elkaar worden gebruikt. Bijvoorbeeld in een mail of op een webpagina. Of de aanhef van een bericht is formeel en de rest van de tekst is in de je-vorm, zoals in dit voorbeeld van PostNL:
Beste meneer Lemmens,
Een paar dagen geleden heb je de PostNL verhuisservice aangevraagd. We zijn benieuwd hoe jouw ervaring was.
Dat oogt heel gek. Maar in feite ben ik zelf de laatste jaren ook niet helemaal consistent geweest. Op Taalpraat was het tot vandaag altijd u; op LinkedIn gebruik ik altijd je (om de reden die ik hierboven bij 3 beschrijf). Dat wil ik nu graag rechtzetten.
Weg dus met de formele u-vorm op Taalpraat. Vanaf vandaag spreken we elkaar aan met je. Lekker persoonlijk.
Dat vind ik nou een goed idee van JE!
Prima, Marcel!
Zeker ‘je’; ik vind ‘jij’ soms een beetje dreigend klinken. Een oud-collega zei altijd, als hij me niet had verstaan: ‘Wat zeg jij?’. In het begin schrok ik daar altijd van; ik moest er echt aan wennen!
Mooie toelichting op je beslissing Marcel. Laatst betrapte ik me op ditzelfde dilemma. Spreek ik de leden van de Nederlandse vereniging hier in Londen aan met ‘u’ of met ‘je’ wanneer ik een groepse-mail stuur? Ik wisselde weleens. Ik zie nu dat het verstandig is dit binnen het bestuur aan te kaarten, zodat we met z’n allen één lijn kunnen trekken. Ik hoop dat je het goedvindt dat ik jouw beweegredenen gebruik.
Groet,
Meritha
Bedankt voor jullie aardige reacties, Lilian, Astrid en Meritha. @Meritha: uiteraard mag je mijn argumenten gebruiken. Geen enkel probleem. En misschien kun je het bestuur van de vereniging op Taalpraat wijzen. Krijgen we nog meer lezers.
Jammer dat ‘u’ zo langzamerhand helemaal uit de Nederlandse taal verdwijnt. Je hebt natuurlijk gelijk, Marcel, maar ik vind het nog steeds bizar om door vreemden (ook de bank) met ‘je’ en ‘jij’ aangesproken te worden. Net zo vreemd, in feite, als de eerste keer dat iemand ‘u’ tegen me zei!
Ik had een Nieuw-Zeelandse vriend die zijn vrouw altijd “u” noemde in het Nederlands. Zelfs zijn vrouw kon hem er niet van overtuigen om te veranderen!
En wie ‘u ‘ te afstandelijk en ‘je’ te amicaal vindt mag altijd nog ‘ge’ gebruiken, toch?! 😏
We gaan hierin mee met onze Scandinavische taalgenoten, die het u niet meer gebruiken, een beetje vergelijkbaar met het Engelse you.
Zelfs in Duitse taalgebied, het toonaangevende voorbeeld binnen de Germaanse talen, van formeel zijn en doen – al verschilt het per Land – zie je in toenemende mate Du.
In de familie van m.n. mijn moeder was u de norm en tot m’n twaalfde zei ik dus u tegen mijn ouders. Op die jonge, wellicht was eigenwijze leeftijd, vroeg ik op een gegeven moment aan hen waarom ik eigenlijk u moest zeggen. Ik vond, zei ik toen al, dat het toch wel afstand schiep. Mijn vader was direct overtuigd en mijn moeder volgde snel. Dat is allemaal meer dan 50 jaar geleden!
Ik vind het logisch dat iedereen voortaan “je” gebruikt.
Awel, misschien is het bij onze zuiderburen toch een beetje vreemd. Daar wordt U in de dagelijkse taal, ook door jongeren onder elkaar, nog wel vaak U gebruikt. Maar ja, of wij daar rekening mee moeten houden? Ik vind dat overigens wel heel vriendelijk klinken.
Ik heb iets soortgelijks meegemaakt als Egbert. Ik was een jaar of vijf (eind jaren zestig) en sprak mijn ouders ook aan met u. Mijn moeder vond dat eigenlijk toch niet zo fijn en stelde voor dat ik je zou zeggen. Dat deed ik braaf. Tot mijn oma op bezoek kwam en het niet vond kunnen dat zo’n jong kind je tegen zijn ouders zei. Toen moest ik weer u gaan zeggen. Maar ik praatte honderduit en na een paar dagen werd mijn moeder helemaal gek van de u’s. Vanaf toen heb ik altijd je mogen zeggen! En het resultaat is dat ik zelden u gebruik, inderdaad om de reden die Marcel al geeft: het creëert afstand. Dus Marcel, goed idee!
Helemaal mee eens, Marcel! 👍
Bedankt voor jullie reacties en persoonlijke verhalen.
Prima, Marcel. Herkenbare voorbeelden. “U” is op weg naar de uitgang, onder invloed van het Engels. Moeten we daar iets van vinden? Het is taalverandering.
Ik ben het toch ook wel met Tony Parr, ik vind het (als inmiddels dik in de veertiger) toch raar als een bank of een andere officiële instelling mij een bericht stuurt met ‘je’. Uiteraard in de context van deze blog en de redenen die jij zelf noemt, ben ik helemaal voor ‘je’.