Een veelzijdige kop

“De Britse Bank is dankzij Boris Johnson weer een beetje Britser”. Dit is de eerste zin van een kort artikel op de economiepagina van de Volkskrant op 21 december. De krant meldde dat Andrew Bailey was benoemd tot nieuwe gouverneur van de Bank of England, de Britse centrale bank. Hij is de opvolger van Mark Carney, een Canadees. De kop boven het artikel trok mijn aandacht.

Vier interpretaties
Dit was de kop: “Brit weer baas Bank of England”. Die kan op verschillende manieren worden gelezen en geïnterpreteerd:

1. De Bank of England heeft weer een Britse gouverneur, na een periode waarin de leiding in handen was van iemand van een andere nationaliteit.
2. De Britten zijn weer de baas over hun eigen Bank of England, na een periode waarin de centrale bank in handen was van een ander land.
3. De voormalige baas van de Bank of England is opnieuw baas van dezelfde instelling geworden.
4. Iemand die “Brit” heet, is opnieuw baas van de Bank of England.

Belang van voorkennis
De vierde interpretatie is misschien een beetje vergezocht, maar de compactheid van de kop en de manier waarop die is geformuleerd, laten in feite alle interpretaties toe. Misschien vindt u dit een beetje flauw, maar het voorbeeld laat wel zien hoe bijzonder taalvaardig de mens is en hoe belangrijk voorkennis is. Menselijke lezers, en zeker de lezers van de economiepagina van de Volkskrant, kunnen zo’n kop meteen makkelijk begrijpen, omdat ze weten wat de Bank of England is. En misschien weten ze ook wel dat de vorige gouverneur van de centrale bank een Canadees was.

Taalwonder
Wij mensen staan er nauwelijks bij stil hoe taalvaardig wij zijn. Zelfs incomplete taaluitingen kunnen wij begrijpen. Dat komt doordat we enorm veel kennis in ons langetermijngeheugen hebben opslagen en die verrassend makkelijk paraat hebben. Sterker nog, aan zelfs een paar woorden hebben wij al genoeg om iets te begrijpen en de betekenis ervan te koppelen aan dingen die wij al weten. De mens is een taalwonder.