Je of ik?

In de Volkskrant van afgelopen zaterdag staat een interview met Iwan Spekenbrink, de ploegbaas van wielerploeg Sunweb. Hij spreekt over het vertrek van zijn sterrenner Tom Dumoulin naar concurrent Jumbo Visma en zegt onder andere dit over hem: “Van een jonge, getalenteerde tijdrijder werd hij in grote rondes een serieuze uitdager van de gevestigde orde. Dat gaf een enorme energie. Bij hemzelf, de organisatie. We stuwden elkaar op. Dan win je in 2017 de Giro en ben je zelf ineens die gevestigde orde.” Waarom zegt hij je?

Patrick Roest
Een ander Nederlands sporttalent, schaatser Patrick Roest, zei vrijdagavond iets soortgelijks. Hij had een fantastische 5 kilometerrit gereden, maar daarin was hij als een dolle gestart. Op het eind van de rit moest hij dat bekopen. Hij had een mooie tijd gereden, maar het gestelde doel, het verbreken van het baanrecord, had hij niet kunnen halen. De vraag was hoe zou hij de 10 kilometer zondag zou gaan rijden. “De 10 kilometer zal je een stuk verstandiger moeten rijden”, zei hij.

Twee keer je
Natuurlijk is het in het Nederlands heel goed mogelijk om je te gebruiken als je ik of wij bedoelt, maar sporters doen dat wel heel vaak. Luister bijvoorbeeld maar eens naar gesprekken (‘analyses’) met voetballers en coaches na afloop van een wedstrijd. Waarom gebruiken ze zo vaak je? Waarom praat Patrick Roest niet in de ik-vorm? In het zinnetje hierboven bedoelt hij toch echt ‘ik’. Hij zal die 10 kilometer helemaal zelf moeten rijden. Misschien wil hij zeggen dat alle schaatsers die aan de wedstrijden meedoen, verstandiger moeten rijden, maar heel veel boodschap aan wat die anderen doen, zal hij toch niet hebben. Is het misschien een vorm van bescheidenheid? Of een manier om de verantwoordelijkheid te verleggen? Faalangst of onzekerheid? Zegt u het maar.

Je = wij
Het voorbeeld van Iwan Spekenbrink is nog interessanter. Hij zegt: “Dan win je in 2017 de Giro en ben je zelf ineens die gevestigde orde.” Wie bedoelt hij eigenlijk met je? Is dat alleen Tom Dumoulin? Dat zou je misschien denken, maar ik heb zo’n idee dat hij eerder ‘wij’ bedoelt. Het team Sunweb. Dumoulin is bij zijn ploeg vertrokken en misschien wil Spekenbrink met deze formulering duidelijk maken dat een overwinning in een grote wedstrijd als de Giro niet de verdienste van één renner is, maar van een hele ploeg. Misschien wil hij Dumoulin een beetje minder belangrijk maken dan hij is. Misschien is het een steek onder water. Hoe ziet u dat?

5 reacties op Je of ik?

  1. Annelies Steenbrink Steenbrink zegt

    wordt “je” hier ook niet als “men” , dus algemeen gebruikt? verfelijk het Engelse one/you

  2. ton verjans zegt

    Vergelijk het ook maar eens met het Franse “on”.
    En daarnaast hebben die mensen allemaal een communicatiecursus gehad (>:
    Louis van Gaal is ongeveer de enige die regelmatig “ik” gebruikte.

  3. Claire Singleton zegt

    I was thinking too that “je” is being used in the way English speakers use (or used to use) “one”. Nowadays, we would probably say “you”, as in “You have to work harder to win that race”, meaning “one has to”, which has become associated with slightly outdated and “posher” speech.

  4. Hans van Leeuwen zegt

    Wellicht geleerd bij mediatraining om jezelf geen onnodige druk op te leggen (verantwoordelijkheid afschuiven door net te doen of je het over iemand anders hebt) of om niet te arrogant over te komen (‘dan win je als ploeg de Giro’)

  5. Pingback: Ik als voetballer zijnde | Taalpraat

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *