Een opvallend iets

Advocate Liesbeth Zegveld sprak afgelopen zaterdag in Nieuwsuur over “een heel ernstig iets”. Het ging over de aangifte die Argentijnse rechters willen doen tegen haar cliënten, drie piloten die ooit verklaringen hebben afgelegd in de zaak tegen de Argentijnse piloot Julio Poch. Hoe klinkt “een heel ernstig iets” u in de oren?

Van Dale
Nieuw is dit zelfstandig gebruik van iets zeker niet. Het staat ook gewoon in de Dikke Van Dale: “ter aanduiding van een niet nader omschreven of moeilijk nader te omschrijven zaak of begrip • een mooi iets”. Interessant is dat het altijd gaat om de combinatie een + bijvoeglijk naamwoord + iets. Een paar voorbeelden die ik op internet vond:

* Liefde is een wonderlijk iets.
* Dit keer zit er een verrassend iets bij.
* Clowntje Leo, hij was een opvallend iets voor de kinderen.

U ziet het: de vorm bestaat en wordt gebruikt, ook al is het resultaat soms wel een heel wonderlijk iets.

Iets ernstigs
Er is een alternatieve vorm: iets heel ernstigs, iets wonderlijks, iets verrassends en iets opvallends. Ook dit gebruik staat in Van Dale: “een niet-specifieke, onbepaalde zaak, enig ding … (a) met een nabepaling in de vorm van een bijvoeglijk naamwoord in de genitief • iets lekkers, iets moois • iets dergelijks • dat is iets anders”. Hé! Dat is opvallend: bij het zelfstandig naamwoord iets wordt geen gebruiksinformatie gegeven, hier wel. Ik zou het wel handig vinden als een groot woordenboek als de Dikke Van Dale meer van dit soort informatie zou geven. U ook?

Iets
Op nos.nl vond ik een stukje over de zaak waar Liesbeth Zegveld op duidde. Zij wordt daarin geciteerd: “Het is belachelijk en heel ernstig dat mijn cliënten mogelijk worden vervolgd voor meineed.” Op tv zei ze echt “iets heel ernstigs”. In het stuk op nos.nl is iets verdwenen. Ik snap dat wel. Iets is een lege huls, een nietszeggend woord. In gesproken taal valt dat niet zo op, maar op het moment dat je het opschrijft juist wel. Zo zou ik Clowntje Leo ook geen iets hebben genoemd!