Spektakelzege

“’Dwerg’ Donar zet opmars in Europa door met spektakelzege” en “De spektakelzege was tekenend voor de opmars van Donar in Europa”. Dat stond donderdag 11 januari in de Volkskrant boven en in een artikel over het succes van de Groningse basketbalploeg Donar in de zogeheten Europe Cup. Spektakelzege: een gewoon en tegelijkertijd heel wonderlijk woord.

Gewoon
Gewoon is dat je in het Nederlands zonder problemen nieuwe woorden als spektakelzege kunt maken. Vorige week schreef ik al over het gemak waarmee je bestaande woorden met elkaar kunt combineren om nieuwe samenstellingen te vormen. Zo komen er dagelijks nieuwe woorden bij en spektakelzege is daar een voorbeeld van.

Analogie
Gewoon is ook dat je woorden als spektakelzege maakt naar analogie van andere samenstellingen. Zo vind je in de online Dikke Van Dale spektakelstuk en spektakelshow (“toegevoegd in oktober 2007”). Het idee achter deze woorden is hetzelfde: in plaats van spectaculair stuk of spectaculaire show maak je één woord. Lekker beknopt. Op z’n Duits bijna. Spektakelzege staat trouwens nog niet in de Dikke Van Dale.

Wonderlijk
Spektakelzege is ook een wonderlijk woord. Als je het op Google opzoekt, zie je dat het niet heel veel voorkomt en als het wordt gebruikt, is dat met name in Vlaamse sportteksten, vooral in koppen als:

* Lierse mag weer hoop koesteren na spektakelzege in Waregem (2-3)
* Ariël Jacobs start met spektakelzege in Denemarken

Blijkbaar vinden Vlaamse sportjournalisten dit een handig woord. En dat is het natuurlijk ook: spektakelzege is net iets korter dan spectaculaire zege. Maar ze vinden het vermoedelijk ook een fijn woord. In artikelen onder deze en andere koppen vind je namelijk bijvoorbeeld ook spektakelmatch en spektakelpartij.

Effectbejag
Er is nog iets wonderlijks. De definities van spektakelshow en spektakelstuk in Van Dale laten zien dat spektakelshow meer is dan ‘een spectaculaire show’ en spektakelstuk meer dan ‘een spectaculair stuk’:

* spectaculaire show die gericht is op effectbejag
* toneelstuk waarbij vooral gestreefd is naar effectbejag in opzet en taal, regie en decor

Er is dus sprake van ‘effectbejag’. Daar is bij spektakelzege geen sprake van: spectaculaire zeges in de sport zijn nooit een kwestie van bewust effectbejag vooraf. Pas achteraf blijkt namelijk pas of een wedstrijd een spektakel was of niet.

Vlamisme?
Is spektakelzege misschien een vlamisme met een heel eigen, maar wel heel voor de hand liggende, betekenis en interpretatie? Heeft de Nederlandse journalist Lennart Bloemhof, de schrijver van het sportartikel in de Volkskrant op 11 januari, het woord overgenomen uit het Vlaams? Zal het verder tot het Nederlands en de Nederlandse sportjournalistiek doordringen en uiteindelijk in Van Dale terechtkomen? De tijd zal het leren.

reactie op Spektakelzege

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *