Als je een andere taal gaat leren, word je gedwongen om ook weer eens over het Nederlands na te denken. Deze ‘wijsheid’ houd ik mijn cursisten (Frans) met enige regelmaat voor. Zitten, staan en liggen zijn van die werkwoorden waarbij je die tip goed kunt gebruiken, want wat betekenen ze precies?
Zitten-staan-liggen
‘Zit niet te zeuren. Ga er maar aan staan. Ligt dat nou aan mij?’ Hoe moet je dat in een andere taal verwoorden? Dat ligt nog best ingewikkeld. Je zult namelijk eerst moeten bepalen wat het werkwoord in kwestie betekent en dat is dan ook meteen het probleem: voor zitten geeft Van Dale 16 mogelijke betekenissen, voor staan 37 en voor liggen 15.
Zitten
‘Want je zit aan aan het banket. Dus niet: je zit aan het banket. Want bij een banket mag je nergens aan zitten.’ Een citaat uit de gehaktballenconference van Toon Hermans. Die van ‘Leg neer die bal’, u weet wel. Deze zin maakt op een grappige manier duidelijk hoe dicht bepaalde betekenissen bij elkaar liggen en het zal voor iedereen duidelijk zijn wat er bedoeld wordt. Was dat altijd maar zo.
Het nieuwe zitten
Afgelopen week waren de Algemene Beschouwingen. Diederik Samsom en Emile Roemer namen elkaar de maat over de zorg. In Nieuwsuur mocht de laatste zijn ongenoegen uiten over de strategie van de eerste:
‘Waar hij (Samsom) dan op gaat zitten, is de definitieve uitvoering op het einde van de rit.’
Arjen Lubach heeft weer andere problemen. In het suffe programma 65 jaar TV: tijd voor pensioen , legt hij uit wat hij doet als de eindredacteur van het programma Zondag met Lubach een onderwerp vetoot: ‘Dan ga ik even met Tex, een van de schrijvers van het eerste uur, zitten.’ En ook: ‘Ik vind het wel leuk om een keer te schoppen en ergens tegenaan te zitten’. Wie het begrijpt, mag het zeggen.
In eigen kring hoor ik het ook steeds vaker: ‘Ik heb de hele middag met Peter gezeten’. Waarom zou je ook blijven staan? ‘Ik zeg nog tegen Bas, zullen we morgen even met Evelien gaan zitten?’ Ik gok er maar op dat het ‘overleggen’ betekent, maar voor hetzelfde geld zit ik er compleet naast.