Expedia.nl gebruikt – volgens mij sinds kort – de slogan: ‘Op je lijf geschreven reizen’. Wat moet je je daarbij voorstellen? Worden reisprogramma’s voortaan op je lichaam getatoeëerd?
Pay-off
Ik noemde ‘Op het lijf geschreven reizen’ een slogan, maar ik geloof dat het ‘in het vak’ een pay-off wordt genoemd. Doet er even niet toe. Het bijzondere is de verdraaiing van de uitdrukking. Die zou namelijk moeten zijn: ‘(is) jou op het lijf geschreven’, ‘(is) hem op het lijf geschreven’ enzovoorts. Afgelopen zomer, tijdens de mooiste Tour de France van de afgelopen jaren, hoorde ik sportcommentatoren Herbert Dijkstra en Danny Nelissen de uitdrukking ook al een paar keer verdraaien:
* een etappe op het lijf geschreven voor Rodriguez (Herbert Dijkstra)
* op zijn lijf geschreven (Danny Nelissen)
Ik weet niet hoe het met u is, maar bij de verdraaide uitdrukking vormt zich in mijn hoofd eerder een letterlijke dan een figuurlijke betekenis. Alsof er echt iets op het lijf geschreven is.
Zoektocht
Als je op internet gaat zoeken naar ‘op mijn/zijn/haar/hun lijf geschreven’ vind je echt legio voorbeelden:
* Hij kan de Nederlandse top aan, maar Duitsland is op zijn lijf geschreven. (Voetbalzone.nl)
* Rollen op zijn lijf geschreven (kop boven een artikel over Ramses Shaffy op trouw.nl)
* Hoewel Alejandro Valverde tot nu toe nog weinig indruk maakt, is deze aankomst natuurlijk op zijn lijf geschreven. (www.wielerflits.nl, ook weer over de Tour van 2015)
De leukste is te vinden op www.dnk.nl. Daar staat: ‘De Nieuwe Kolk, op mijn lijf geschreven’. En daar staat dan ook een foto bij van iemand met de tekst ‘De Nieuwe Kolk’ op zijn arm afgedrukt of getatoeëerd. Precies wat ik me bij de verdraaide uitdrukking voorstel.
Niets staat vast
De voorbeelden met de verdraaide uitdrukking laten zien dat niets in de taal vastligt. Zelfs zogeheten vaste uitdrukkingen niet. En dat dit niet alleen voor ‘op het lijf geschreven’ geldt, blijkt uit het volgende commentaar van politiek verslaggever Ron Fresen tijdens het NOS Journaal van vorige week dinsdag (29 september). Hij sprak over de positie van staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur en Milieu en maakte een soortgelijke verdraaiing als in ‘op zijn lijf geschreven’:
* De oppositie zal er natuurlijk alles aan doen dat in haar schoenen te schuiven.
Hopelijk zijn de schoenen van Mansveld groot genoeg.
Goed gezien, dat hier sprake is van een verdraaiing van een uitdrukking. Een soortgelijk voorbeeld is de uitdrukking ‘het vuur aan zijn/haar schenen leggen’ in plaats van ‘iemand het vuur na aan de schenen leggen’. Het lijkt me een verarming van de taal om met deze verdraaiingen mee te gaan.