Het was een onrustige zomer voor de taalpraatredactie. Geen wuivende palmen of flitsende citytrips. Nee, verhuisd moest er worden. En wat je dan allemaal tegenkomt… Een kleine bloemlezing.
Historisch
Wanneer begon het eigenlijk, die afwijking om opvallende uitspraken te noteren en/of uit te knippen? Tijdens een van de vele ‘opruimsessies’ stuitten we op een doos vol notities en krantenknipsels: Marcels taalarchief! ‘Met welk dier zou u het meest goed te associëren zijn?’ Also sprach Ron Brandsteder. In 1988! Ik bedoel maar, historisch materiaal. Uiteindelijk werd het zelfs een boekje: Tot straks, na de reclame! (1995).
Besmet
Het verzamelen stopte niet. Sterker nog: ik werd ook met het virus besmet. Businessclass dierenvervoer, KLM doet het betrekkelijk goed ondanks een neerwaartse flexibiliteit qua kosten, doofpotcomplicaties, hybride ZZP’er en niet-bonafide terroristen, probeer dat maar eens niet op te schrijven. Als ik naar mijn eigen voorbeelden (sinds 2002) kijk, valt een zwak op voor verhaspelingen, dubbelopismen en komische combinaties.
Verhaspelingen
Een paar voorbeelden van verrassende verhaspelingen:
* Moet ik dan van mijn leven een moordkuil maken? (Jakko Jan Leeuwangh, 2002)
* Je jaagt je onnodig problemen op de hals. (Raymond van Barneveld, 2002)
Dubbelop
In mijn aantekeningen vind ik ook heel veel voorbeelden van dubbele betekenissen (pleonasmen en tautologieën), zoals ‘plat geplet’, ‘grote euforie’ en ‘een wereldhit in alle landen’. Als je erop let, hoor je ze dagelijks. En sommige zijn volledig ingeburgerd: ‘zoals bijvoorbeeld’.
Komisch
Maar de mooiste voorbeelden in mijn taalarchief zijn toch de combinaties die mij ook nu weer aan het lachen brengen:
* Later tijdens helder weer mist. (Weerbericht regionale omroep L1, 2013)
* Er kan ook nog wat onweer bij vallen. (Weerman Peter Munnike)
* Utrecht speelt met vier spelers die er niet bij zijn. (Verslaggever Toine van Peperstraten, 2002)
Opruimen
Zo zie je maar dat je met het uitmesten van kasten en dozen niet alleen meer ruimte creëert, maar ook nog eens lekker kunt lachen. En als je het op een goed moment niet meer ziet zitten, dan weet je na lezing van het volgende dat er toch altijd nog hoop is:
* Een man die dood werd aangetroffen op een strandje bij Gorinchem blijkt bij nader inzien toch te leven (Teletekst, 05/05/13)
Volgende zomer weer op vakantie!
Leuk! Interessant is dat het dubbelopisme ‘zoals bijvoorbeeld’ precies hetzelfde voorkomt in de Engelse spreek- en soms zelfs schrijftaal; ‘like for instance’ is daar al net zo ingeburgerd als ‘zoals bijvoorbeeld’ bij ons.
Jullie verhuizing en de leuke dingen die jullie tegengekomen zijn tovert bij ons een lach op ons gezicht. Leuk al die voorbeelden!