Wie het nu precies zei, weet ik niet meer. Het was in ieder geval sportverslaggever Tom Egbers die erop reageerde. Op de uitspraak van Canada. Die andere persoon zei ‘Caanaadaa’, met drie behoorlijk lange a’s. Tom Egbers herhaalde de uitspraak en moest erom lachen. Ik ook.
Kort of lang?
Jaren geleden heb ik een stukje naar de redactie van het maandblad Onze Taal gestuurd over deze ook voor mijn gevoel heel vreemde uitspraak van de a, dat wil zeggen de ‘open’ a aan het einde van een lettergreep. In mijn perceptie spreek je Canada uit met drie korte a’s. Die hebben dezelfde lengte als de a in kans. In de uitspraak waarover op tv werd gelachen, hadden de drie a’s eenzelfde lengte als de a in later.
Brabants?
De redactie van Onze Taal stuurde me na enkele weken een brief met de mededeling dat er niets mis is met ‘Caanaadaa’. Sterker nog, dat zou de enige juiste uitspraak zijn. Ik begon te twijfelen. Zou het misschien iets met mijn Brabantse achtergrond te maken kunnen hebben? Is de langere uitspraak misschien iets wat gebruikelijk is in andere delen van het land, met name in het westelijk deel van Nederland? Opvallend is dat ook Tom Egbers, die toch altijd heel verzorgd Nederlands spreekt, ‘Caanaadaa’ een vermakelijke uitspraak vindt.
Isoglos?
Om te achterhalen of de uitspraak van Canada in verschillende delen van het Nederlands taalgebied anders is, roep ik u op uw mening hierover te geven. En als u reageert, graag er ook even bij vermelden waar u woont (of vandaan komt). Ik ben benieuwd of we een isoglos kunnen ontdekken.
Zeg : Canaadaa
Kom uit Nieuwegein….
Iets tussen ‘Canada’ en ‘Canadaa’ in.
Ik kom uit Vrouwenparochie, Noordwest-Friesland.
Canadaa
Ik kom oorspronkelijk uit Haren, bij Groningen, maar ben opgegroeid in Oude Pekela (Oost-Groningen) en Sneek.
De laatste ‘a’ iets langer dan de eerste twee, dus ook iets tussen ‘Canada’ en ‘Canadaa’ in. Van oorsprong Twent, uit de omgeving van Almelo.
Alle drie de a’s kort. Kom uit Eindhoven.
Geen mening van mij over de Nederlandse uitspraak. Wel een interessante parallel: ik kan me een aflevering herinneren van Hancock’s Half Hour (een radioprogramma uit de jaren 60 met een bekende Engelse komiek, die overigens inmiddels een stuk minder komisch overkomt dan vroeger) waarin de uitspraak van het woord ‘Canada’ een rol speelde:
In one episode where Tony was planning to emigrate, he was continually mispronouncing Canada (he said it as if it rhymed with Grenada) despite everyone’s attempts to correct him. (http://tvtropes.org/pmwiki/pmwiki.php/Radio/HancocksHalfHour).
Zo zie je maar weer…
Canaadaa, maar de eerste a is niet echt kort, zonder echt een aa te zijn.
Van oorsprong kom ik uit Amsterdam/Rotterdam, maar ik heb meer dan 40 jaar in Groningen gewoond.
Iets tussen ‘Canada’ en ‘Canadaa’ in, ook in Amsterdam.
Kannadaa. De eerste a is een korte a, de tweede a klinkt tussen a en aa, de derde is een gewone aa.
Ik woon in Heerlen. Omdat mijn broer in Canada woont komt het woord in onze gesprekken regelmatig voor.
Canadaa, waarbij de eerste a kort is, de tweede misschien al iets langer (maar nog geen overtuigende aa) en de derde echt een aa.
Geboren en tot mijn zesde opgegroeid in het midden van het land (De Bilt). De daaropvolgende 36 jaar grotendeels in Twente gewoond (Markelo).
Canadaa. Amsterdam
Ik herken mijn uitspraak in de volgende beschrijving: “Kannadaa. De eerste a is een korte a, de tweede a klinkt tussen a en aa, de derde is een gewone aa. ”
Ik woon in Twente, kom uit de Achterhoek.
N.B. Caanaadaa, heb ik nog nooit voorbij horen komen.
Ik geloof dat ik het als [kanǝdaa] uitspreek, dus korte a – schwa – lange aa. Misschien is ‘Onze Taal’ erg strikt met (de uitspraak van) open lettergrepen? En misschien zegt degene die ‘Caanaadaa’ zei ook wel ‘taapas’? (Bbrrrrrrr – mijn trek in die lekkere Spaanse hapjes verdwijnt als sneeuw voor de zon als ik dat hoor!)
Waar ik vandaan kom, tja … sinds een jaar of 7 woon/werk ik in de regio Haaglanden, maar heb zo’n 40 jaar in de provincie Utrecht gewoond (vanaf mijn 4e, daarvoor woonde ik in Zwolle, waar ik ook geboren ben). Gewerkt in alle 4 de grote steden van Nederland, waaronder ruim 14 jaar in Amsterdam. Er stroomt 50% Amsterdams en 50% Gelders/Overijssels bloed door mijn aderen. Mensen zeggen altijd niet aan mij te kunnen horen waar ik vandaan kom, maar als je me zou vragen welk dialect ik eventueel spreek of welk accent ik eventueel heb, is het antwoord: Amsterdams en Zwols.
(Dus succes met die isoglos, Marcel! :—) )
Ik zeg volgens mij ‘Kannaadaa’, klemtoon op eerste lettergreep met korte a, tweede lettergreep met langere aa verdwijnt een beetje, laatste aa echt lang.
Net als bij Astrid lijkt het me moeilijk mijn taalgebruik te plaatsen: tot mijn zesde heb ik in de buurt van Den Haag gewoond (moeder afkomstig uit Delft e.o., vader afkomstig uit het Noorden van Overijssel), daarna groeide ik op in West-Brabant en heb ik één jaar in Antwerpen gewoond, waar ik er tijdens mijn studie overigens op werd gewezen dat de uitspraak van mijn Nederlandse A’s ‘niet open genoeg was’. Daarna ben ik naar Utrecht verhuisd waar ik al bijna 25 jaar onafgebroken woon …
Lichte klemtoon op de eerste lettergreep (soort kort plofklankje); korte a’s in tweede en derde lettergreep. (West Brabant)
Navraag gedaan bij een groepje cursisten vanochtend.
1x Haarlem, uitspraak Canadaa (kort-kort-lang);
1x Meerssen, uitspraak Caanaadaa (!) 3x lang;
1x Den Haag, uitspraak Canaadaa (kort-lang-lang);
1x Den Bosch, uitpraak Canada (3x kort).
Zelf zeg ik Canada, met drie keer een korte a, hoewel de laatste a net iets langer lijkt dan de andere twee. Geboren in Eindhoven, opgevoed door ouders die afkomstig zijn uit de Betuwe. Wellicht heeft dat ook invloed gehad.
Doet mij denken aan iemand die zei ‘Aaaaaarizoonaaa’ (familie van?).
Doet mij denken aan (heel veel) mensen die Mestreeeeech zeggen.
Het volstrekt onwetenschappelijk – maar wel interessant – onderzoekje heeft het volgende opgeleverd: een reactie van 19 personen (één op Facebook), verspreid over het hele land. De scores zijn:
– [Kanada]: 5
– [Kanadaa]: 9 (van wie 4 respondenten aangeven dat de tweede [a] iets langer is dan de eerste)
– [Kanaadaa]: 4
– [Kaanaadaa]: 1
Er is dus maar één respondent die ‘Canada’ uitspreekt zoals in het tv-programma, dat wil zeggen met drie lange a’s. En dat is iemand uit Meerssen (Limburg). Dat is dus ook de enige bij wie de eerste [a] lang is. Bij alle andere respondenten is de eerste [a] kort. Voor de meeste Taalpraters (14 in totaal) is in ieder geval de laatste [a] lang, en voor negen van hen is ook de middelste [a] (iets) langer dan de korte eerste. De sprekers hiervan komen uit alle windrichtingen. Maar er zijn vijf uitzonderingen. Zij spreken ‘Canada’ uit op dezelfde manier als ik en ze komen allemaal uit Brabant. Daarmee lijken we onze isoglos, of liever ‘isocirkel’, te hebben gevonden. Die kunnen we namelijk om Brabant trekken.
Het onderwerp Canada is een onoplosbaar twistpunt tussen mijn vrouw en mij. Zij heeft Amsterdamse ouders en die hebben haar de m.i. Amsterdamse uitspraak “Kannedah”geleerd.
Ik heb leren praten in Rotterdam van Rotterdamse ouders en zeg “Kaanaadaa”. Ik ben 50 jaar geleden op mijn achttiende verhuisd naar omgeving Eindhoven. Hier spreken de meeste Brabanders het helaas als Kannadah uit (kort-kort-kort).
Het valt mij op dat veel Rotterdammers Kaanaadaa zeggen, ook mijn oude vrienden uit Rotterdam die Rotterdam lang geleden verlaten hebben. Misschien ligt de Kaanaadaa bron wel in Rotterdam, of in de jaren vijftig. Ook kan het de Amsterdamse taalbeïnvloeding zijn (omroep medewerkers wonen vaak in die regio).
Ook een vriend uit Rotterdam, die al tientallen jaren in de VS woont – hij spreek prachtig jaren vijftig Nederlands – heeft zijn uitspraak Kaanaadaa behouden. Hij is met een Kaanaadeesuh vrouw getrouwd, dus hij kan het weten 😉 .
Kappers op de kust?
Kakkofonie van geluiden?
Kabbelban?
Ik zeg “Kaanaadaa” en zo blijft het!
Inderdaad, ik ben ook opgegroeid in de omgeving van Rotterdam en zeg dus, Kaanaadaa. Ha, ha,…
Wat mij erg op valt de laatste tijd is dat steeds meer woorden met korte a worden uitgesproken terwijl ik ervan overtuigd ben dat dit niet zo hoort.
Maar wie ben ik?
Het is toch zo simpel: als je Canada zou uitspreken als veel mensen doen, zelfs omroepers, zou het wel als volgt gespeld worden: Cannada.
En het is toch echt nog steeds Canada! Met 3 x een A !
Je hoort het helaas steeds vaker: een dubbele medeklinker waar er maar 1 geschreven wordt.
Volgens mij maakt het niet uit waar je vandaan komt, maar meer met de welwillendheid om woorden fatsoenlijk uit te spreken.
Hier in Rotterdam zeggen ze net als mijn ouders vroeger: Caanaadaa maar niet gerekt, gewoon kort.
Het is geen gehoor zoals ze op het nieuws zeggen: Canneda.
Het lijkt of ze het proberen in het Engels maar het mislukt, ik heb trouwens op 3 verschillende plaatsen in Canada gewoond in een periode van 10 jaar maar de Nederlanders die er wonen spreken het uit zoals mijn ouders vroeger (ik ben 65) Caanaadaa maar niet gerekt.
Je zorgen maken over de uitspraak van een woord (Canada) lijkt me wat overdreven als je luistert naar Radio 1 of o.a. de ‘weer mensen’ van het achtuurjournaal. Er zijn weinig omroepmedewerkers die hun gereedschap (de taal) met hetzelfde respect behandelen als b.v. een timmerman zijn zaag. Een weekje intensieve training moet voldoende zijn om onze nationale taalverkrachters b.v. van hun verschrikkelijke ‘ij, ei’ (aai) af te helpen. Hierna is de zaag nog niet vlijmscherp, maar er kan i.i.g. gezaagd worden. Daarna zien we wel verder.
Mijn vriend en ik verschillen hier ook over van mening. Het was hem opgevallen dat ik, mijn zus en mijn ouders Canada met drie lange a’s uitspreken; hij spreekt het uit als Canaadaa waarbij de tweede a tussen lang en kort in zit. Mijn ouders komen allebei uit de buurt van Rotterdam en mijn zus en ik zijn ook in die buurt opgegroeid. Mijn vriend komt uit Maastricht. Ik vind de theorie dat de uitspraak met 3 lange a’s uit Rotterdam komt dus aannemelijk!
Veel mensen zeggen :”Canneda”.M.i staat geschreven “Canada” en dient het zo te worden uitgesproken. Wanneer na een klinker, in dit geval een a, een medeklinker staat geschreven,dient die kilinker niet als a, doch als aa te worden uitgesproken .
Dus zeg je dan : Kaanaadaa. Hetzelfde gebeurt bij “Panama”.half Nederland, inclusief het NOS journaal zegt: “Pannema”,moet zijn :”Paanaamaa”.
Ook om mijn uitspraak CAANAADAA werd gelachen (opgegroeid in Rotterdam), echter denk ik hetzelfde als Ineke Blom en Albert de Vos en zo heb ik het op de lagere school geleerd: er komt slechts 1 medeklinker achter de eerste en achter de tweede A waardoor je alle lettergrepen met een lange A uitspreekt. Nieuwe, leuke discussie lijkt mij het woord PAPRIKA….
Open en gesloten lettergrepen verwijzen naar de laatste letter van een lettergreep.
Een open lettergreep is een lettergreep die eindigt op een klinker of klinkercombinatie.
In woorden van één lettergreep:
la
de
pi
zo
nu
Maar ook in woorden met meer lettergrepen:
La-ken, de-ken, gi-taar, zo-len, hu-ren, zoe-ken, hou-den, die-ven. Ca-na-da en pa-pri-ka.
Een enkele klinker in een open lettergreep klinkt zoals hij heet in het alfabet.
De enige uitzondering is de e: die kan in een open lettergreep zowel de e-klank (uit het alfabet) als de uh-klank (‘de stomme e’) hebben.
Vergelijk: be-ker en be-kend
Kaanaadaa. Klemtoon op Kaa
Komt uit Haarlem.