Eerst een testje. Waar denk jij aan of waar denkt u aan bij het woord video? Het antwoord op de vraag verraadt waarschijnlijk je leeftijd c.q. uw leeftijd.
Om op de hoogte te blijven van het nieuws kijk ik geregeld op nos.nl op mijn iPhone. Deze bijzonder overzichtelijke, gebruiksvriendelijke app is in feite een moderne versie van Teletekst, maar dan met plaatjes en filmpjes. Ik kan hem iedereen van harte aanbevelen. Elk onderdeel heeft eenzelfde opmaak: eerst een foto die iets vergroot kan worden (‘schaalbaar’ heet dat, geloof ik, tegenwoordig) en daaronder het artikeltje. Bijna altijd staat er een foto bij en vaak ook een geluidsfragment of een filmpje. En daar gaat het mij nu om. Als je naar zo’n filmpje ‘bladert’ – ik probeer angstvallig het uit het Engels afkomstige woord swipen te vermijden – wordt er niet verwezen naar een ‘filmpje’ maar verschijnt er een knop met de tekst ‘Bekijk video’.
Video dus. Voor jongeren die geen of nauwelijks een idee hebben wat een ‘videoband’, ‘videofilm’ of ‘videorecorder’ ook al weer is of was, betekent video gewoon ‘video’: ‘(meestal) een kort filmpje’. Net als in het volgende fragment dat op 14 juli op nos.nl stond:
“De leider van de Nigeriaanse islamitische terreurgroep Boko Haram heeft opgeroepen tot meer aanslagen op scholen. Gisteren kwam er een video naar buiten waarin Abubakar Shekau zijn steun uitspreekt voor recente aanslagen in het noordoosten van Nigeria.”
Deze betekenis van video staat overigens nog niet in mijn digitale Van Dale en het is dan ook niet gek dat, met name voor de iets ouderen onder ons, ‘video’ misschien een tikkeltje vreemd aandoet. Mij in ieder geval wel. Mij schieten telkens zinnetjes te binnen als ‘Zet de video even aan’, in de betekenis ‘Zet de videorecorder even aan’. Maar dat is allemaal geschiedenis. Net als onze videorecorder. Die staat al jaren op zolder.
Ik bedacht me dat we ook nog een tijd het woordje clip hebben gebruikt voor een filmpje. Een videoclip. Maar dat zie ik ook bijna nooit meer. Video heeft de strijd voorlopig gewonnen. Ik zal eraan moeten wennen. U ook.
Youtube heeft gekozen voor ‘video’ en zo is het gekomen, denk ik. Iets anders, minder talig, maar nog altijd heel grappig: de opslagknop in Word, Excel, Powerpoint en waarschijnlijk ook in andere programma’s. Dat leuke diskettetje blijft ons trouw. En natuurlijk de envelop als icoon voor ‘bericht’. Wat natuurlijk eigenlijk de verpakking is van een bericht. Maar wat doet die dikke kwast eigenlijk bij ‘opmaak’?
Tja, die kwast van “opmaak plakken” komt waarschijnlijk uit de Engelse functieaanduiding van de knop. En die luidt “format painter”. Het is dus een verfkwast en geen lijmkwast. Je beschildert als het ware een stukje tekst met opmaakeigenschappen.
En niet vergeten de vidéo (klemtoon op e) van Koot en Bie!