‘Een automatische reflex’, ‘nieuwe innovaties’ van fietsenfabriek Sparta, het proces tegen Amanda Knox dat ‘opnieuw’ wordt ‘heropend’ en een vereniging die op ‘een belangrijk kruispunt’ staat. Het zijn zo maar een paar pleonasmen die ik de afgelopen dagen heb gehoord en gezien.
Sommige betekenisherhalingen zijn zinvol, bijvoorbeeld omdat ze een versterkend effect hebben, zoals ‘tot in de kleinste details’. Andere zijn gewoon ingeburgerd, zoals ‘valse voorwendels’ . De pleonasmen hierboven lijken niet in deze twee categorieën te vallen.
Een andere veelvoorkomende betekenisherhaling is ‘letterlijk citeren/citaat’. Een mooi voorbeeld daarvan vond ik eerder deze week op nos.nl:
‘Hoewel hondeneigenaren verplicht zijn de poep van hun huisdier op te ruimen, doen ze dat niet altijd. Daarom is (letterlijk citaat) “het herleidbaar maken, van iedere hondendrol naar de betreffende producerende hond en die hond vervolgens naar diens eigenaar/bezitter, van eminent belang”, schrijft het CDA.’
Je zou verwachten dat de aanhalingstekens en de toevoeging ‘schrijft het CDA’ al voldoende duidelijk maken dat het om een citaat gaat. Maar nee. Er moet blijkbaar nog expliciet bij worden vermeld dat het een citaat is. Een letterlijk citaat nog wel!